Το πολυαναμενόμενο κινητό τηλέφωνο Apple iPhone 4 έρχεται τις επόμενες εβδομάδες στην Ελλάδα, αλλά είναι αισθητό από τους περισσότερους ότι το πρόλαβε η οικονομική κρίση. Εκείνη έχει αφιχθεί για τα καλά στη χώρα μας, στην οποία η καθημερινή ειδησεογραφική ατζέντα είναι γεμάτη από αναφορές στις οικονομικές δυσκολίες, τα μέτρα λιτότητας, την αύξηση της ανεργίας και την αναδιάρθρωση του συνταξιοδοτικού προγράμματος Μέσα στο αρνητικό κλίμα της περιόδου εμφανίστηκε όμως και ο αναπάντεχος αντίπαλος του iPhone, η συσκευή Vodafone 150! Ένα κινητό αξίας μόλις 9,90 ευρώ που ήδη εξαφανίζουν από τα καταστήματα οι Έλληνες. Η μεγάλη αυτή μερίδα των συμπολιτών μας που ασχέτως θελήσεως αδυνατούν να αγοράσουν το νέο iPhone των 650 ευρώ, για το οποίο ορισμένοι μπαίνουν σε λίστες αναμονής για να παραλάβουν πρώτοι.
Ο παραπάνω συναγωνισμός αναπαριστά άτυπα και με χιουμοριστική διάθεση την έντονη κοινωνική ανισότητα που χαρακτηρίζει την Ελλάδα. Μια χώρα όπου το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού πλέον προσπαθεί να ξεχρεώσει δύο δεκαετίες οικονομικής "φούσκας" και να αποφύγει την οικογενειακή χρεοκοπία, ενώ το μικρότερο τμήμα αγωνιά για την ημερομηνία άφιξης των iPhone 4 στην ελληνική αγορά. Ένα επιμέρους παράδειγμα πολλών πτυχών της καθημερινότητας μας που αντικατοπτρίζουν αυτή την ανισότητα, η οποία δεν λέει να περιοριστεί εδώ και δεκαετίες. Ακόμη και σήμερα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας ανάγουν στο 5,9 τον δείκτη οικονομικής ανισότητας της χώρας για το 2008. Με άλλα λόγια, τη χρονιά εκείνη το μερίδιο του εισοδήματος του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού της Ελλάδας ήταν 5,9 φορές μεγαλύτερο από το μερίδιο του εισοδήματος του φτωχότερου 20% του πληθυσμού. Κατά συνέπεια, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 21η θέση ως προς την ανισοκατανομή του εισοδήματος, με τη μικρότερη ανισότητα να καταγράφεται στη Σλοβενία και τη μεγαλύτερη στη Λετονία.
Τόσο η πρόοδος της τεχνολογίας, όσο και τα επιτεύγματα που συχνά παρουσιάζει η Apple, είναι σαφώς ευχάριστα νέα και για εμάς τους Έλληνες Ωστόσο, αυτό που δεν βλέπουμε να παρουσιάζεται ακόμα είναι κοινωνική πρόοδος μέσω της μείωσης των ανισοτήτων. Τι κι αν η χώρα μας ανάλογα με τον οικονομικό κύκλο πλουτίζει ή φτωχαίνει, η εισοδηματική διαφορά στο πληθυσμό καλά κρατεί. Διαφορά η οποία με βάση στατιστικά στοιχεία όσο πιο μεγάλη είναι σε μια κοινωνία, τόσο πιο πολύ μεγαλώνει η κοινωνική απόσταση ανάμεσα σε διάφορες ομάδες ατόμων. Επίσης, τόσο πιο πολύ περιορίζεται η αίσθηση μιας κοινής ταυτότητας, πράγμα που οδηγεί σε κυρίαρχες και υποτελείς σχέσεις, σε ιεραρχικές και αυταρχικές αξίες, σε αύξηση του ανταγωνισμού για την απόκτηση κοινωνικού status με έμφαση στο προσωπικό συμφέρον και στην υλική επιτυχία. Στοιχεία που κάνουν τους ανθρώπους να βλέπουν τους συνανθρώπους τους ως ανταγωνιστές, με συνέπεια να χειροτερεύουν όχι μόνο οι κοινωνικές σχέσεις, αλλά και άλλοι σημαντικοί δείκτες ποιότητας ζωής. Δείκτες όπως ο αλκοολισμός και η εξάρτηση από ναρκωτικά, το χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής, η αύξηση της βρεφικής θνησιμότητας, η παχυσαρκία, ο αναλφαβητισμός, η αύξηση των αυτοκτονιών, ο περιορισμός της κοινωνικής κινητικότητας, η αύξηση του αριθμού των φυλακισμένων σε μια κοινωνία-χώρα κ.α.
Εθελοτυφλούν όσοι βρίσκουν τα αίτια του προβλήματος στο συνολικό πλούτο, την οικονομική δυσπραγία ή τις πολιτισμικές διαφορές της χώρας μας. Η ρίζα του προβλήματος είναι η απουσία ειλικρινούς πολιτικής προσπάθειας να μειωθεί η εισοδηματική ανισότητα. Κυβερνήσεις μας έτρεξαν να διοχετεύσουν τεράστια ποσά για να στηρίξουν τις τράπεζες και να τονώσουν την οικονομία, όσο δεν έτρεξαν ποτέ για να ενισχύσουν τμήματα πληθυσμού που είναι καθημερινά αντιμέτωπα με το όριο της φτώχειας Ας δείξουν λοιπόν και τώρα που η ελληνική κοινωνία βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού την ίδια αποφασιστικότητα, τολμώντας πιο προοδευτική φορολόγηση, μέτρα για τους φορολογικούς παραδείσους, και οπωσδήποτε αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής υψηλών εισοδημάτων. Αναδιανομή εισοδήματος λοιπόν και αποτελεσματική κοινωνική πολιτική με δύο λόγια.
Τέλος, θα δούμε πως παρότι είναι σαφές ότι τα οφέλη από τον περιορισμό της ανισότητας θα είναι μεγαλύτερα για τους λιγότερο προνομιούχους, κερδισμένοι θα βγουν και εκείνοι που βρίσκονται στις υψηλότερες κοινωνικές βαθμίδες. Τα παιδιά τους θα έχουν λιγότερες πιθανότητες να κάνουν κατάχρηση ουσιών, να πέσουν θύματα βίας, ενώ θα αυξηθεί και το προσδόκιμο της ζωής τους και θα έχουν καλύτερες επιδόσεις στην εκπαίδευση. Είναι προς το συμφέρον όλων των κοινωνικών ομάδων να περιοριστούν οι ανισότητες και ας μην καταλήξουμε τελικά όλοι με ένα iPhone 4 στο χέρι! Κάποια ενίσχυση των οικονομικά ασθενέστερων σε μισθούς, συντάξεις, επιδόματα κτλ, είναι εξίσου σπουδαία ικανοποίηση. Λάθος περίοδος βέβαια για τέτοιες εξαγγελίες, αλλά ας είναι να δοθεί βάση σε αυτά τα στοιχεία στο καινούριο κοινωνικοοικονομικό σύστημα που οφείλουμε να δομήσουμε ως χώρα.
Ο παραπάνω συναγωνισμός αναπαριστά άτυπα και με χιουμοριστική διάθεση την έντονη κοινωνική ανισότητα που χαρακτηρίζει την Ελλάδα. Μια χώρα όπου το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού πλέον προσπαθεί να ξεχρεώσει δύο δεκαετίες οικονομικής "φούσκας" και να αποφύγει την οικογενειακή χρεοκοπία, ενώ το μικρότερο τμήμα αγωνιά για την ημερομηνία άφιξης των iPhone 4 στην ελληνική αγορά. Ένα επιμέρους παράδειγμα πολλών πτυχών της καθημερινότητας μας που αντικατοπτρίζουν αυτή την ανισότητα, η οποία δεν λέει να περιοριστεί εδώ και δεκαετίες. Ακόμη και σήμερα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας ανάγουν στο 5,9 τον δείκτη οικονομικής ανισότητας της χώρας για το 2008. Με άλλα λόγια, τη χρονιά εκείνη το μερίδιο του εισοδήματος του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού της Ελλάδας ήταν 5,9 φορές μεγαλύτερο από το μερίδιο του εισοδήματος του φτωχότερου 20% του πληθυσμού. Κατά συνέπεια, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 21η θέση ως προς την ανισοκατανομή του εισοδήματος, με τη μικρότερη ανισότητα να καταγράφεται στη Σλοβενία και τη μεγαλύτερη στη Λετονία.
Τόσο η πρόοδος της τεχνολογίας, όσο και τα επιτεύγματα που συχνά παρουσιάζει η Apple, είναι σαφώς ευχάριστα νέα και για εμάς τους Έλληνες Ωστόσο, αυτό που δεν βλέπουμε να παρουσιάζεται ακόμα είναι κοινωνική πρόοδος μέσω της μείωσης των ανισοτήτων. Τι κι αν η χώρα μας ανάλογα με τον οικονομικό κύκλο πλουτίζει ή φτωχαίνει, η εισοδηματική διαφορά στο πληθυσμό καλά κρατεί. Διαφορά η οποία με βάση στατιστικά στοιχεία όσο πιο μεγάλη είναι σε μια κοινωνία, τόσο πιο πολύ μεγαλώνει η κοινωνική απόσταση ανάμεσα σε διάφορες ομάδες ατόμων. Επίσης, τόσο πιο πολύ περιορίζεται η αίσθηση μιας κοινής ταυτότητας, πράγμα που οδηγεί σε κυρίαρχες και υποτελείς σχέσεις, σε ιεραρχικές και αυταρχικές αξίες, σε αύξηση του ανταγωνισμού για την απόκτηση κοινωνικού status με έμφαση στο προσωπικό συμφέρον και στην υλική επιτυχία. Στοιχεία που κάνουν τους ανθρώπους να βλέπουν τους συνανθρώπους τους ως ανταγωνιστές, με συνέπεια να χειροτερεύουν όχι μόνο οι κοινωνικές σχέσεις, αλλά και άλλοι σημαντικοί δείκτες ποιότητας ζωής. Δείκτες όπως ο αλκοολισμός και η εξάρτηση από ναρκωτικά, το χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής, η αύξηση της βρεφικής θνησιμότητας, η παχυσαρκία, ο αναλφαβητισμός, η αύξηση των αυτοκτονιών, ο περιορισμός της κοινωνικής κινητικότητας, η αύξηση του αριθμού των φυλακισμένων σε μια κοινωνία-χώρα κ.α.
Εθελοτυφλούν όσοι βρίσκουν τα αίτια του προβλήματος στο συνολικό πλούτο, την οικονομική δυσπραγία ή τις πολιτισμικές διαφορές της χώρας μας. Η ρίζα του προβλήματος είναι η απουσία ειλικρινούς πολιτικής προσπάθειας να μειωθεί η εισοδηματική ανισότητα. Κυβερνήσεις μας έτρεξαν να διοχετεύσουν τεράστια ποσά για να στηρίξουν τις τράπεζες και να τονώσουν την οικονομία, όσο δεν έτρεξαν ποτέ για να ενισχύσουν τμήματα πληθυσμού που είναι καθημερινά αντιμέτωπα με το όριο της φτώχειας Ας δείξουν λοιπόν και τώρα που η ελληνική κοινωνία βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού την ίδια αποφασιστικότητα, τολμώντας πιο προοδευτική φορολόγηση, μέτρα για τους φορολογικούς παραδείσους, και οπωσδήποτε αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής υψηλών εισοδημάτων. Αναδιανομή εισοδήματος λοιπόν και αποτελεσματική κοινωνική πολιτική με δύο λόγια.
Τέλος, θα δούμε πως παρότι είναι σαφές ότι τα οφέλη από τον περιορισμό της ανισότητας θα είναι μεγαλύτερα για τους λιγότερο προνομιούχους, κερδισμένοι θα βγουν και εκείνοι που βρίσκονται στις υψηλότερες κοινωνικές βαθμίδες. Τα παιδιά τους θα έχουν λιγότερες πιθανότητες να κάνουν κατάχρηση ουσιών, να πέσουν θύματα βίας, ενώ θα αυξηθεί και το προσδόκιμο της ζωής τους και θα έχουν καλύτερες επιδόσεις στην εκπαίδευση. Είναι προς το συμφέρον όλων των κοινωνικών ομάδων να περιοριστούν οι ανισότητες και ας μην καταλήξουμε τελικά όλοι με ένα iPhone 4 στο χέρι! Κάποια ενίσχυση των οικονομικά ασθενέστερων σε μισθούς, συντάξεις, επιδόματα κτλ, είναι εξίσου σπουδαία ικανοποίηση. Λάθος περίοδος βέβαια για τέτοιες εξαγγελίες, αλλά ας είναι να δοθεί βάση σε αυτά τα στοιχεία στο καινούριο κοινωνικοοικονομικό σύστημα που οφείλουμε να δομήσουμε ως χώρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου