16 Χρόνια χωρίς τον Ayrton

Ένα απόγευμα Κυριακής το Μάρτιο του 1991, θυμάμαι να γυρίζω σπίτι απ’ την πλατεία που παίζαμε μπάλα με τα υπόλοιπα παιδιά της γειτονιάς και τρώγοντας βραδινό να ανακαλύπτω το κόσμο της Formula 1. Η πρώτη μου εικόνα είναι εκείνη ενός ερυθρόλευκου μονοθέσιου το οποίο διέσχιζε εντυπωσιακά τη πίστα Interlagos της Βραζιλίας με τον τηλεσχολιαστή να εκθειάζει τον οδηγό του. Αυτός δεν ήταν άλλος από τον αδικοχαμένο θρύλο της Formula, Ayrton Senna με την McLaren-Honda MP4/6. Ένταση, θέαμα, ήχος και πρωτοφανής για ‘μένα ταχύτητα, ήταν τα στοιχεία που μ’ έκαναν τότε να περιμένω το επόμενο Gran Prix. Σήμερα, είμαι σίγουρος πως κάποια αντίστοιχη εικόνα του Senna κέρδισε και άλλους νεαρούς θεατές που όπως και ‘γω ξεκινήσανε σε μικρή ηλικία να παρακολουθούνε το ένα Gran Prix μετά το άλλο.

Συζητώντας μ’ ένα φίλο πριν από μερικές μέρες για την χαμένη ανταγωνιστικότητα και το περιορισμένο θέαμα στη σημερινή εποχή της Formula 1 θυμηθήκαμε λίγο το παρελθόν και τις πρώτες μας αναμνήσεις όπως εκείνη που ανέφερα παραπάνω. Πολλές φορές δυστυχώς καταλήξαμε στο ότι έχουν χαθεί ορισμένα από τα στοιχεία που μας γοήτευαν ως πιτσιρικάδες μέχρι και τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Σαφώς και η τηλεοπτική κάλυψη είναι ανώτερη, η αίγλη της F1 πιο έντονη και τα μονοθέσια πιο εξελιγμένα, αλλά δυστυχώς οι προσωπικές μονομαχίες οδηγών και η σημασία των οδηγικών ικανοτήτων δεν χωράνε σύγκριση.

Έχοντας στο μυαλό τη πρόσφατη αυτή συζήτηση και βλέποντας την ημερομηνία να γράφει 1 Μαΐου δεν μπορούσα να μην θυμηθώ μια ακόμα εικόνα του Ayrton, την τελευταία και τραγικότερη. Παρακολουθώντας τη Πρωτομαγιά του 1994 το Gran Prix της Imola όλοι πάγωσαν κατά τη διάρκεια του 6ου γύρου βλέποντας μέσα από τη κάμερα της Benetton του Michael Schumacher το μονοθέσιο του προπορευόμενου Ayrton Senna με 310 χμ/ω να βγαίνει εκτός πίστας στη στροφή Tamburello και να προσκρούει στο τοίχο. Λίγες στιγμές αργότερα ο θρυλικός οδηγός φεύγει από τη ζωή σε ηλικία 34 ετών και στιγματίζει την ημερομηνία αυτή ως μία από τις μελανότερες στην ιστορία της Formula 1.



O θάνατος του Senna ήταν ευτυχώς ο τελευταίος καθώς το “μαύρο” Gran Prix της Imola ήταν η απαρχή λήψης σημαντικότατων μέτρων ασφαλείας στην F1. Ωστόσο, φαίνετε πως οι ιθύνοντες παράλληλα με την λήψη νέων μέτρων και τη σταδιακή μεταμόρφωση της F1 δεν κατάφεραν να συντηρήσουν στο πέρασμα των seasons την ένταση των αγώνων στο ίδιο επίπεδο και τη σημασία της προσωπικής οδηγικής ικανότητας που πρωτοθαυμάσαμε παρακολουθώντας οδηγούς όπως ο 3 φορές παγκόσμιος πρωταθλητής, Ayrton Senna.






Ο Ayrton Senna da Silva αγαπήθηκε όσο κανείς άλλος οδηγός στην ιστορία της Formula 1, αν και υπήρξε ιδιότροπος χαρακτήρας. Απόλυτα αφοσιωμένος στο στήσιμο και στην εξέλιξη του εκάστοτε μονοθεσίου, εκνευριστικά τελειομανής, με υπέρμετρη δίψα για διάκριση, ακόμα μεγαλύτερη εριστικότητα εντός των πιστών, δαιμονισμένα γρήγορος, εγωιστής και απίστευτα ικανός σε βρεγμένες συνθήκες ήταν σύμφωνα με τον Stirling Moss ο μόνος που δικαιούταν να δει το όνομά του γραμμένο στην ίδια πρόταση με τους Fangio και Clark.

Γεννημένος στο Sao Paulo της Βραζιλίας, στις 21 Μαρτίου του 1960, ο μικρός Senna έδινε την εντύπωση ενός προβληματικού και εξαιρετικά αφηρημένου παιδιού. Όμως τα πράγματα άλλαξαν όταν σε ηλικία μόλις 4 ετών ο πατέρας του τού δώρισε ένα παιδικό kart. Πίσω από το τιμόνι εκείνου του λιλιπούτειου kart του ενός ίππου το "προβληματικό" αγόρι μεταμορφωνόταν σε έναν πειθαρχημένο οδηγό με αφύσικη για την ηλικία του αυτοπεποίθηση. Στα 8 του οδηγούσε ήδη το οικογενειακό αυτοκίνητο των da Silva και είχε ως είδωλά του τους Jimmy Clark και Jackie Stewart. Το 1972 ο Emerson Fittipaldi γινόταν ο πρώτος Βραζιλιάνος που κατακτούσε πρωτάθλημα στη Formula 1 και απολύτως φυσιολογικά προστέθηκε αβίαστα στο επιλεκτικό πάνθεον ειδώλων του μικρού Ayrton. Εν τω μεταξύ, από το 1970, ο Senna σε ηλικία 10 ετών είχε ήδη αποκτήσει το πρώτο του αγωνιστικό kart, αλλά ήταν πολύ μικρός για να συμμετάσχει στο τοπικό πρωτάθλημα (ελάχιστο όριο ηλικίας ήταν τα 13 έτη). Αναγκαστικά, είχε περιοριστεί να εξασκεί το ταλέντο του κάνοντας προπόνηση μόνος του στη πίστα της περιοχής.

1964: at the age of 4 Senna drove his first kart (1 bhp)... gift from his father.Στα 13 του αγωνίστηκε για πρώτη φορά επίσημα στο καρτοδρόμιο του Interlagos, αντιμετωπίζοντας όλα τα ταλαντούχα αστέρια της Βραζιλίας. Κέρδισε! Συνέχισε να εντυπωσιάζει κερδίζοντας το πρωτάθλημα Νοτίου Αμερικής το 1977 και το 1978, ενώ την επόμενη χρονιά τερμάτισε 2ος στο Πρωτάθλημα Κόσμου, στο πορτογαλικό Estoril. Την ίδια θέση κατέκτησε και το 1980 στο Nivelles του Βελγίου.

Το 1981 έφυγε για την Αγγλία με σκοπό να συμμετάσχει σε δυο από τα τρία πρωταθλήματα Formula Ford 1600 που διεξάγονταν εκεί, με την ομάδα του Ralph Firman (Van Diemen). Σχεδόν ταυτόχρονα παντρεύτηκε και τη κόρη του νέου του αφεντικού, την Liliane. Στη Formula Ford δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα προσαρμογής και κέρδισε και τα δυο πρωταθλήματα στα οποία πήρε μέρος. Για να συνεχίσει να αγωνίζεται όμως χρειαζόταν χορηγούς, τους οποίους δεν έβρισκε και έτσι αποφάσισε να εγκαταλείψει τον μηχανοκίνητο αθλητισμό. Γύρισε στη Βραζιλία για να δουλέψει στην επιχείρηση του πατέρα του αλλά το "σαράκι" της αγωνιστικής οδήγησης δεν τον άφηνε να ησυχάσει. Τελικά μετά από τέσσερις μήνες χώρισε τη Liliane κι επέστρεψε στην Αγγλία για να συμμετάσχει στο πρωτάθλημα του '82. Με χορηγούς τον πατέρα του και μια βραζιλιάνικη τράπεζα, το κέρδισε κάνοντας 22 νίκες!

1983: Champion of the British Formula 3Το επόμενο βήμα ήταν το πρωτάθλημα του 1983 στη Formula 3, με βασικό αντίπαλο τον Άγγλο Martin Brundle. Με 9 συνεχόμενες νίκες ο Senna δεν άφησε πολλά περιθώρια στον Brundle, αποτελειώνοντάς τον όταν κέρδισε και τον τελευταίο αγώνα της περιόδου, στο Macau (σημ: στον αγώνα αυτόν συμμετείχαν οδηγοί από όλα τα τοπικά πρωταθλήματα Formula 3). Μέχρι τότε ο Senna είχε ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον αρκετών ομάδων της F1 οι οποίες δεν άργησαν να τον πλησιάσουν. Τελικά, αφού ο Piquet ματαίωσε τον ερχομό του συμπατριώτη του στη Brabham (ασκώντας βέτο ως 1ος οδηγός της ομάδας), ο Senna υπέγραψε 3ετές συμβόλαιο στην αδύναμη Toleman.

Η Toleman ήταν η ομάδα που αργότερα αγοράστηκε από την Benetton και πήρε τίτλους στη δεκαετία του '90, όμως το 1984 ήταν από τις τελευταίες στη Formula 1. Ο Senna θα μάθαινε από πρώτο χέρι ότι ακόμα και ο καλύτερος οδηγός δεν μπορεί να ξεπεράσει τη μετριότητα χωρίς καλό μονοθέσιο. Μέτρια ήταν λοιπόν τα αποτελέσματά του με τη Toleman, με χειρότερο όλων το grand prix του Αγ. Μαρίνου όπου για πρώτη και μοναδική φορά στη καριέρα του ο Senna δεν κατάφερε να πάρει σειρά εκκίνησης.
1985: he left Toleman for Lotus, with which he made his first F1 pole & win (Portugal)Το επόμενο grand prix στο αγωνιστικό καλαντάρι ήταν το Μονακό, στα προκριματικά του οποίου ο Senna κατετάγη 13ος. Κατά τη διάρκεια του αγώνα όμως επιβεβαιώθηκαν οι δυσοίωνες μετεωρολογικές προβλέψεις και ο rookie Ayrton βρήκε την ευκαιρία που αναζητούσε. Με εντυπωσιακά γρήγορους ρυθμούς (και υπό καταρρακτώδη βροχή) αναρριχήθηκε στην βαθμολογούμενη εξάδα από τον 7ο μόλις γύρο! Μπροστά του οδηγοί όπως ο Lauda και ο Mansell εγκατέλειπαν, αδυνατώντας να ελέγξουν τα μονοθέσιά τους στην γλιστερή πίστα. Στον 20ο γύρο ο Senna ακολουθούσε από τη 2η θέση σε απόσταση 33 δευτερολέπτων τον προπορευόμενο Prost και μέχρι τον 30ο γύρο είχε μειώσει τη διαφορά στα 7 δεύτερα! Με επίσημη δικαιολογία την συνεχή επιδείνωση του καιρού (η οποία πάντως όντως υπήρχε) οι κριτές διέκοψαν τον αγώνα στον 31ο γύρο, στερώντας ουσιαστικά από τον εκπληκτικό rookie μια βέβαιη νίκη. Όμως, εκείνη την ημέρα γεννήθηκε ο θρύλος του Senna.

1986: even Senna could not help Lotus reach the top of F1... he left one year laterΣτα μέσα της χρονιάς (και παρά το 3ετές συμβόλαιό του με την Toleman) ο Senna ξεκίνησε μυστικές διαπραγματεύσεις με τη Lotus, η οποία αντιπροσώπευε για αυτόν κάτι πολύ ξεχωριστό: ήταν η ομάδα των παιδικών του ειδώλων Clark & Fittipaldi. Η Lotus, από τη μεριά της, μετά τον θάνατο του ιδρυτή της Collin Chapman είχε πάρει τη "κάτω βόλτα" και οραματίστηκε στο πρόσωπο του νεαρού Senna τον οδηγό που θα την οδηγούσε ξανά σε επιτυχίες. Το ξεκίνημα της συνεργασίας ήταν όντως ελπιδοφόρο αφού ο Senna όχι μόνο έκανε τη 1η νίκη της καριέρας του στο βρεγμένο Estoril (Πορτογαλία) αλλά έκανε και 2η στο Spa (Βέλγιο). Όμως ακόμα και το τεράστιο ταλέντο του Βραζιλιάνου δεν ήταν αρκετό για να επιστρέψει η Lotus στην κορυφή. Στα επόμενα δυο χρόνια ο Senna έκανε μόλις 4 νίκες.

1988: signs with the McLaren, next to Prost, and stays 6 years... he won 3 Wolrd ChampionshipsΤελικά το 1988 υπέγραψε στη Mclaren ως team-mate του δις παγκόσμιου πρωταθλητή Alain Prost, ο οποίος προς τιμήν του όχι μόνο δεν άσκησε βέτο αλλά καλωσόρισε χαμογελαστός τον Βραζιλιάνο. Στη πρώτη του μόλις χρονιά με τη McLaren/Honda ο Senna γράφει ιστορία, αφού γίνεται ο πρώτος οδηγός που σημειώνει 8 νίκες και 13 pole positions σε μια σαιζόν. Μαζί με τον Prost κερδίζουν όλους τους αγώνες πλην ενός και τελικά ο Aytron κατακτά τον 1ο του παγκόσμιο τίτλο αφήνοντας τον Γάλλο στη δεύτερη θέση.

Το 1989 αν και επιδεικνύει επανειλημμένα την ανωτερότητά του κόντρα στον κορυφαίο και ομόσταβλο Prost (κάνοντας πολύ περισσότερες νίκες) πέφτει θύμα των μαγειρεμάτων της FIA που ακυρώνει σκανδαλωδώς τη νίκη του στη Suzuka και χαρίζει στον Prost το 3ο του πρωτάθλημα. Η αντιπαλότητα Senna - Prost έχει φτάσει πλέον σε επικίνδυνα επίπεδα και στο τέλος του 1989 ο Γάλλος υπογράφει στη Ferrari. Το 1990 ο Senna ξεπληρώνει τα "χρωστούμενά" του στον Prost, πέφτοντας πάνω του στη πρώτη στροφή του τελευταίου αγώνα της σαιζόν. Και οι δυο τους εγκαταλείπουν τον αγώνα αλλά ο Senna είχε ήδη εξασφαλίσει τον 2ο τίτλο του. Το 1991, έχοντας πλέον team mate τον Gerhard Berger και μεγάλο αντίπαλο τον Nigel Mansell της Williams/Renault, ο Senna κερδίζει τον 2ο συνεχόμενο τίτλο του... 3ο και τελευταίο στη καριέρα του.

1993: probably his best season ever, although he didn't won the tile... in his underpowered MP-4/8 Senna impressed the world (2nd in the WC, 5 wins)Η εντυπωσιακή άνοδος της Williams αλλά κυρίως η αποχώρηση της Honda από τη Formula 1 σηματοδότησε το τέλος της χρυσής οκταετίας της Mclaren (1984-1991). Στα επόμενα δύο χρόνια (1992,1993), ο Senna έκανε με την μη-ανταγωνιστική McLaren 6 νίκες, ενώ κατέκτησε την 4η θέση στο Πρωτάθλημα Οδηγών του 1992 και την 2η το 1993. Για πολλούς, το 1993 ήταν η καλύτερη χρονιά του Senna… κι ας μην κατέκτησε τελικά τον τίτλο. Αρχικά είχε επιχειρήσει να υπογράψει συμβόλαιο με την Williams (την εκ των προτέρων βέβαιη πρωταθλήτρια, λόγω της τεράστιας διαφοράς δυναμικού της απ' όλες τις υπόλοιπες ομάδες) αλλά η κατηγορηματική άρνηση του Prost να τον έχει (ξανά) team mate οδήγησε τις συζητήσεις σε ναυάγιο. Τελικά ο Senna έμεινε στη McLaren η οποία ήταν σαφώς κατώτερη, τόσο από την Williams του Prost, όσο κι από την ανερχόμενη Benetton του M.Schumacher. Ο Βραζιλιάνος άφησε τους πάντες άναυδους όταν κατέκτησε τελικά τη 2η θέση, κάνοντας συνολικά 5 νίκες.





Από αυτές τις νίκες η πιο εντυπωσιακή ήταν στο ευρωπαϊκό Grand Prix, που εκείνη τη χρονιά διεξαγόταν στο αγγλικό Donnington Park. Ξεκινώντας υπό βρεγμένες συνθήκες από την 4η θέση ο Senna κάνει άσχημη εκκίνηση δίνοντας έτσι την ευκαιρία στον M.Schumacher να τον στριμώξει στην αριστερή πλευρά της πίστας. Ο αρχικά 5ος Wandlinger με Sauber επωφελείται της σύγχυσης και περνάει 3ος την στιγμή που ο Senna "χαζεύει" τον Schumacher (άλλάξε ξαφνικά γραμμή και τον πέρασε από δεξιά). Ο Wandlinger "υποκλίνεται" στην αμέσως επόμενη αριστερή όπου ο Senna τον προσπερνάει σαν σταματημένο από την εξωτερική (εντελώς εκτός γραμμής), κολλώντας το ρύγχος της McLaren στις εξατμίσεις της Williams του Damon Hill. Ο Άγγλος δεν προλαβαίνει καν να πάρει την εσωτερική της δεξιάς που ακολουθεί… ο Senna έχει ήδη βρεθεί μπροστά του και μπαίνει πρώτος στην είσοδο της στροφής. Οδηγώντας λες και βρισκόταν σε στεγνή πίστα συνεχίζει ακάθεκτος προς τον πρωτοπόρο Prost. Τον "καταπίνει" δυο στροφές πριν ολοκληρωθεί ο 1ος γύρος. Τελικά κερδίζει τον αγώνα ρίχνοντας γύρο σε όλους όσους τερμάτισαν. Ακόμα και σήμερα ο πρώτος γύρος αυτού του αγώνα χρησιμοποιείται ως δείγμα της οδηγικής ιδιοφυΐας του αξέχαστου Ayrton Senna.

1994: signs with the Williams and he gets killed at the 3rd GP of the season (San Marino, 1-May-1994)Το 1994 ο Senna υπογράφει τελικά στη Williams πραγματοποιώντας έτσι την επί διετίας ανεκπλήρωτη επιθυμία του. Όμως η χρονιά που ξεκίνησε με τον καλύτερο οδηγό στο καλύτερο μονοθέσιο κατέληξε να μείνει στις μνήμες των ανθρώπων της Formula 1 σαν μια από τις χειρότερες σε όλη την ιστορία του αθλήματος, Στο τρίτο μόλις grand prix της περιόδου (Imola) την ημέρα των δοκιμών ο R.Barrichello έχει μια ανατριχιαστική έξοδο (ευτυχώς χωρίς σοβαρές συνέπειες), ενώ στα προκριματικά του Σαββάτου σκοτώνεται ο Roland Ratzeberger. Το κακό τριτώνει στον Κυριακάτικο αγώνα όταν στη στροφή Tamburello ο Senna πάει ευθεία και "σκάει" με 300 χμ/ώρα στον τοίχο. Ο Βραζιλιάνος super star άφησε τη τελευταία του πνοή δυο ώρες αργότερα, παίρνοντας μαζί του τον τελευταίο "μεγάλο" οδηγό της Formula 1. Το "φάντασμα" του Senna περιπλανιέται ακόμα ανάμεσα στους φίλους του αθλήματος, οι οποίοι δεν έχουν σταματήσει να μιλάνε για αυτόν. Τα ακριβή αίτια του ατυχήματος δεν αποκαλύφθηκαν ποτέ, αν και η Williams δικάστηκε για το ξαφνικό σπάσιμο της κολώνας του τιμονιού στο μονοθέσιο του Senna. Αθωώθηκε μεν αλλά δεν είναι λίγοι εκείνοι που ακόμα και σήμερα δεν έχουν πεισθεί απόλυτα.

Η McLaren, η ομάδα με την οποία ο Senna συνέδεσε άρρηκτα το όνομά του, δεν ξανάκανε νίκη για 4 χρόνια μετά τη φυγή (και τον πρόωρο θάνατό) του... σύμπτωση ? Σύμπτωση ή όχι, οι 65+1 pole positions του μεγάλου Ayrton εξακολουθούν μέχρι σήμερα να αποτελούν το απόλυτο ρεκόρ του αθλήματος!








Λόγια του Senna...

Θάνατος:


"Αν είναι να έρθει, θα έρθει. Μπορεί να έρθει σήμερα, μπορεί και σε 50 χρόνια. Σίγουρα όμως θα έρθει."


Κίνδυνος (1989):


"Η αίσθηση που σου δίνει ο κίνδυνος είναι συναρπαστική. Η πρόκληση έγκειται στο να αναζητάς νέους κινδύνους."



Ρίσκο (Ιαν 1989):


"Δε γνωρίζω άλλον τρόπο οδήγησης πέραν του ριψοκίνδυνου. Καθένας οφείλει να βελτιώνεται και καθένας έχει τα όριά του. Τα δικά μου είναι λίγο πιο πέρα από των άλλων."



Νίκες (Ιαν '89):


"Να κερδίζεις είναι το παν. Τα πάντα ξεκινούν από αυτό."




Λάθη (Σεπ '90):



"Το μεγαλύτερο λάθος μου; Κάτι που δεν έχει συμβεί ακόμα."



300 χμ/ώρα (1991):


"Συγκίνηση, διασκέδαση και πρόκληση."



Φόβος (1991):



"Ο φόβος με συναρπάζει! Είναι κομμάτι της ζωής. Μερικοί δεν γνωρίζουν πώς να τον κατανικήσουν, άλλοι -όπως εγώ- μαθαίνουν να συμβιώνουν μαζί του και να τον αντιμετωπίζουν, όχι αρνητικά, αλλά ως ένστικτο αυτοσυντήρησης."



Ατυχήματα:



(Αυγ '91):
"Τα ατυχήματα είναι δυσάρεστα και συμβαίνουν ξαφνικά, αποτελούν όμως μέρος του παιχνιδιού. Όταν μπαίνεις στο μονοθέσιο για να αγωνιστείς στοχεύεις στη νίκη, η δεύτερη και η τρίτη θέση δεν αρκούν. Δεν χωράνε συμβιβασμοί, οδηγείς για τη νίκη ή για τίποτα. Που σημαίνει: ή είσαι οδηγός αγώνων ή δεν είσαι."

(1994, για τους νέους κανονισμούς):
"Θα είναι μια χρονιά γεμάτη ατυχήματα. Και θα ρισκάρω να πω ότι θα είμαστε τυχεροί αν δεν συμβεί κάτι πολύ σοβαρό."



Κίνητρα (Φεβ '94):



"Όταν υστερεί ο εξοπλισμός σου, είναι σημαντικό να πιστεύεις πάντα ότι ο επόμενος αγώνας σου θα είναι καλύτερος. Αυτό αποτελεί ένα από τα κίνητρά μου."



Είδωλα (Οκτ '91):


"Δεν έχω είδωλα. Είμαι θαυμαστής της δουλειάς, της αφοσίωσης και της ικανότητας."



Γύρος προθέρμανσης (Ίμολα '94):



"Το μονοθέσιο αντιδράει νευρικά σε αυτή την πίστα. Έχει να κάνει με κάποιες ιδιαιτερότητες της αερδυναμικής του, αλλά και της ανάρτησης."





Λόγια για τον Senna...

Τα σχόλια που ακολουθούν είναι αφιερωμένα εξαιρετικά στον άνθρωπο και πιλότο Ayrton Senna da Silva. Tον μεγαλο και μοναδικό Ayrton, που εκείνη τη καταραμένη Πρωτομαγιά του 1994 έφυγε τόσο άδοξα από κοντά μας, για πάντα. Σχόλια ειπωμένα από ανθρώπους που τον έζησαν, και άλλοι τον πίστεψαν, άλλοι τον ζήλεψαν, άλλοι τον αγάπησαν, άλλοι τον πολέμησαν, άλλοι τον λάτρεψαν, άλλοι τον μίσησαν, άλλοι τον αγκάλιασαν, άλλοι τον έβρισαν. Όμως όλοι μαζί τον αποχαιρέτησαν για τελευταία φορά με δάκρυα στα μάτια, εκείνη την αποφράδα πρωτομαγιά. Τότε που στην πίστα της Ίμολα γράφτηκε η μελανότερη σελίδα στην ιστορία της Formula 1.

Ο Ayrton έφυγε υποθέτω με έναν τρόπο που κι εκείνος θα θεωρούσε ταιριαστό του: μέσα στις πίστες, για τις οποίες ήταν γεννημένος και στις οποίες αφιέρωσε και θυσίασε τα πάντα. Ξεκίνησε πρώτος, πέθανε πρώτος και έμεινε πρώτος, τόσο στις μνήμες όσο και στις καρδιές μας.

Alain Prost (ο μεγάλος του αντίπαλος, τετράκις πρωταθλητής)

Ήμουν περήφανος που τον συναγωνιζόμουν. Επαγγελματικά, ήταν ο μόνος οδηγός που σεβόμουν. Τιμώντας τη μνήμη του, δεν θα ξανακαθίσω σε μονοθέσιο της Formula 1 ποτέ."

Ron Dennis (αφεντικό της McLaren)

Ο Ayrton Senna ήταν ένας εξωπραγματικός οδηγός αγώνων. Το μέγεθος της ικανότητας, της τέχνης, της ακρίβειας, του θάρρους και του κουράγιου του ήταν τόσο μεγάλο που τον έκανε σημείο αναφοράς για μια ολόκληρη γενιά πιλότων.

"Οδηγούσε το μονοθέσιο στο απόλυτο μηχανικό του όριο, ενώ ταυτόχρονα είχε την πνευματική ικανότητα να παρακολουθεί όλες τις επιμέρους λειτουργίες του, καταγράφοντας και την παραμικρή λεπτομέρεια. Με έναν ταλαντούχο μηχανικό, μπορούσε να απομυζήσει από το μονοθέσιο τις απόλυτες επιδόσεις του.

Σχετικά με τα παράπονα του Prost, περί προνομιακής μεταχείρισης του Senna στη McLaren (1988-'89):
"Ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των κορυφαίων είναι η πεποίθησή τους ότι όντως είναι οι καλύτεροι. Η συνύπαρξη λοιπόν δυο τέτοιων ανθρώπων μοιάζει με ενεργοποιημένη ωρολογιακή βόμβα. Όταν ο ένας ηττηθεί από τον άλλον, αλλά συνεχίζει να θεωρεί τον εαυτό του καλύτερο οδηγό, τότε αρχίζει να πιστεύει πως του δόθηκε υποδεέστερος εξοπλισμός.

M.Schumacher (εφτάκις πρωταθλητής)

Ο Senna είναι ο βασιλιάς, εγώ δεν νομίζω ότι θα γίνω ποτέ. Δεν αποτελεί φιλοδοξια μου να τον φτάσω και δεν πρέπει να μας συγκρίνετε. Κανείς δεν γνωρίζει τι θα μπορούσε να είχε πετύχει στο μέλλον.

Από τη συνέντευξη Τύπου μετά τον αγώνα της Monza το 2000:
Δημ: "Michael, ίσως να μην το έχεις καταλάβει αλλά είναι η 41η νίκη σου, που σε τοποθετεί στη 2η θέση όλως των εποχών, μαζί με τον Ayrton Senna. Σημαίνει τίποτα αυτό το ρεκόρ για εσένα;"
MS: "Ναι, σημαίνει πολλά για μένα .... (σκύβει το κεφάλι και ξεσπάει σε κλάματα!).




Niki Lauda (τρις πρωταθλητής)

Ήταν ο καλύτερος οδηγός που υπήρξε ποτέ.


Nelson Piquet (τρις πρωταθλητής και άσπονδος φίλος του)

Είναι μια μεγάλη απώλεια όχι μόνο για το άθλημα, αλλά και για τη χώρα του. Δεν υπάρχει κανείς άλλος στο επίπεδό του. Ήταν ο καλύτερος πιλότος, τρομερά αποφασισμένος και η απώλειά του τραγική.

Emerson Fittipaldi (δις πρωταθλητής και φίλος του)

Η ζωή του Ayrton Senna ήταν παράδειγμα αφοσίωσης και αγάπης, που λίγοι αθλητές επιδεικνύουν σε διεθνές επίπεδο. Ο κόσμος έχασε το μεγαλύτερο αθλητή στην ιστορία των μηχανοκίνητων αγώνων και εγώ έναν πολύ καλό φίλο. Η Formula 1 δε θα είναι ποτέ ίδια χωρίς τον Ayrton.

Gerhard Berger (ομόσταβλος στη McLaren)

Ο Ayrton ήταν ο καλύτερος φίλος που είχα ποτέ στη Formula 1, ήταν πιο κοντά σε εμένα από κάθε άλλον. Στα τρία χρόνια που οδηγήσαμε μαζί στη McLaren κατάλαβα ότι ήταν ο καλύτερος, μια κλάση πάνω από όλους μας.

Jackie Stewart (τρις πρωταθλητής και ιδιοκτήτης ομάδας)

Ο Senna ήταν ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα που υπήρξαν στην ιστορία του μηχανοκίνητου αθλητισμού.

Frank Williams (ιδιοκτήτης ομάδας)

Ο χαμός του είναι αδύνατον να εκτιμηθεί. Όποιος τον γνώρισε, σε οποιοδήποτε επίπεδο, αισθάνεται ότι έχασε κάτι ανεκτίμητο.

Rubens Barrichello (νυν οδηγός αγώνων F1)

Ο Ayrton είναι και θα είναι για πάντα στις καρδιές μας. Δεν ξέρω αν σήμερα, στην ηλικία των 40, θα αγωνιζόταν ακόμα, ξέρω όμως ότι θα τον θυμόμαστε για πάντα.



Michael Andretti (πρώην οδηγός αγώνων F1)

Είναι θέμα αυτοπεποίθησης. Όταν στρίβει, γνωρίζει πως το μονοθέσιο θα τον δικαιώσει. Απλά ξεπερνά οποιοδήποτε (μηχανικό) πρόβλημα. Εγώ, για να έχω πιθανότητες επιτυχίας, πρέπει να οδηγήσω καλό μονοθέσιο, εκείνος όχι.


Michael Kranefuss (πρώην επικεφαλής της Ford Motor Co)

Συγκρίνοντας τους ταχύτερους γύρους των Prost, Piquet, κλπ με αυτόν του Senna:
"Ήταν σαν να παρατηρούσες φωτογραφίες και αμέσως μετά έναν πίνακα του Michelangelo।"



*Περισσότερες πληροφορίες για τον Ayrton Senna στις σελίδες:

http://www.formula1.com/teams_and_drivers/hall_of_fame/45/
http://en.wikipedia.org/wiki/Ayrton_Senna